Woningbouw corporaties staan voor ingewikkelde keuzes
Woningbouw corporaties staan voor een enorme uitdaging. Want de grootste milieu-impact van de gebouwde omgeving – en dus ook de grootste kans om de milieu-impact te verlagen – zit in de bestaande woningbouw.
Voor de corporaties levert renovatie zelfs tweemaal zoveel milieudruk als nieuwbouw. Dat is een van de verrassende uitkomsten uit het rapport “Woningcorporaties aan de slag met circulair renoveren”. Transformatie van daken, vervanging van glas, isolatie van gevels, en de installaties vormen de vier grootste productiestromen.
Duurzame keuzes gewenst
Het doel van de Circulaire Bouweconomie is het verlagen van de milieu-impact in de bouw, door verminderen van primair grondstoffengebruik, opschalen van hoogwaardig secundaire materiaalgebruik en de inzet van hernieuwbare en biobased materialen. Uit het Materiaalstromen onderzoek van EIB en Metabolic blijkt dat de grootste milieu-impact van de gebouwde omgeving in de woningbouw ligt. En wel in de bestaande woningbouw. En dus ligt daar ook de grootste kans om de milieu-impact te verlagen.
RVO heeft daarom, mede voor het Transitieteam Circulaire Bouweconomie en De Groene Huisvesters, aan BouwhulpGroep gevraagd om in beeld te brengen wat de meest impactvolle materiaalstromen zijn in de sociale woningbouw. Dus eigenlijk om de bevindingen uit het EIB en Metabolic rapport Materiaalstromen te specificeren voor de woningbouwsector. Zes corporaties hebben daarvoor data en hun meerjarige planningen voor onderhoud en renovatie aangedragen.
Corporaties: dit rapport geeft ons de nodige verrassende inzichten!
Allereerst het feit dat renovatie een dubbel zoveel milieudruk geeft als nieuwbouw; dat is opmerkelijk. De bouw van zo’n 15.000 corporatie-nieuwbouwwoningen per jaar staat voor een MKI van 84 miljoen euro. Extrapolatie van de renovatie- en onderhoudsingrepen aan de 2,3 miljoen woningen die corporaties in bezit en beheer hebben, laat een MKI van 165 miljoen euro zien. Dat betekent dat renovatie en onderhoud twee keer zoveel milieulast veroorzaakt dan nieuwbouw en daarmee voor de corporatie sector een grotere impact op circulariteit heeft dan nieuwbouw.
Conclusies uit het rapport op een rij:
- Renovatie levert 2x zoveel milieudruk als nieuwbouw in de corporatiesector
- Transformatie van het dak is in omvang een grote productiestroom (MKI >30 miljoen)
- Meergezinswoningen (portiek en galerij) veroorzaken samen net zoveel milieu impact als rijwoningen
- Conserveren van portieken is vanwege de hoeveelheid woningen een belangrijke stroom (MKI > 22,4 miljoen)
- Vervangen van beglazing (43 miljoen) en isoleren van gevels (MKI > 21 miljoen) zijn stromen met een hoge impact. Mogelijke oplossingen zijn andere benaderingen dan HR++ glas inzetten en bij isolatie het overstappen op meer circulaire en/of biobased materialen, in plaats van de traditionele materialen.
Installaties hebben naar verwachting een hoge impact, maar zijn in dit onderzoek niet nader beschouwd.
Meergezinswoningen zijn aandachtspunt!
Op woningtype niveau blijkt bovendien dat alle meergezinswoningen samen relatief gezien een grotere impact veroorzaken dan eengezinswoningen. Daar waar corporaties automatisch zoekennaar een voor de hand liggende doelgroep (de jaren zestig rijwoning) verdient het een aanbeveling om tevens voor meergezinswoningen passende oplossingen te zoeken in het onderhoud binnen de circulaire strategieën ‘close the loop’ en ‘substitutie’.
Met het oog op energiebesparing en verduurzaming zijn:
- transformatie en isolatie van het dak
- gevelisolatie
- vervangen van kozijnen en glas door HR++ glas
- veel toegepaste maatregelen
Deze maatregelen hebben echter een hoge milieu impact, aangezien het om veel materiaal gaat die in één keer waren vervangen. Het rapport geeft oplossingsrichtingen voor verder onderzoek, zoals alternatieven voor standaard vervanging door HR++ glas, of voor directe toepassing door de keuze voor circulaire of biobased isolatiematerialen in plaats van traditionele CO2-intensieve isolatiematerialen.
Corporaties hebben veel woningen in bezit en beheer, met een omvangrijke onderhouds- en verbeteropgave. Het rapport geeft hen mooie handvatten om te focussen in te maken duurzame keuzes.