WO2 geschiedenis herleeft in Drenthe
Een Drenths Joods Werkkamp
Dit jaar wordt 75 WO2 herdacht. Met al zijn gruwelijkheden. Een ervan is dat honderd duizenden mensen weggevoerd werden. Naar werkkampen in Nederland en Duitsland en naar vernietigingskampen in Duitsland en Polen.
In Drenthe waren meerdere (Joodse) werkkampen. Westerbork is daarvan de bekendste maar er stonden meerdere barakken verspreid in de provincie waar mensen gedwongen werden te werken. Vaak in slechte omstandigheden.
Het studententeam van het Alfa college in Hoogeveen is vol de geschiedenis in gedoken.
Aan hen is gevraagd om:
- Een ontwerp te maken van de restauratie van de barak en een bijgebouw
- De omgevingsvergunning klaar te maken en in te dienen
- De barak te verplaatsen naast het terrein van het streekhistorisch museum de Wemme
- De restauraties uit te voeren en de omgeving zo in te richten dat bezoekers een idee kregen van het verblijf in zo’n kamp
Aan Robin Winters, derdejaars student bouwkunde en woordvoerder van het team vroegen we hoe hij het project ervaart en wat de stand van zaken momenteel is.
Robin: “De omgevingsvergunning ligt bij de gemeente. We hopen begin juni een reactie te mogen ontvangen. Als groep hebben we wekelijks contact maar de samenwerking met het Terra team (groen en loonwerkers) loop niet helemaal volgens plan. Natuurlijk heeft dat te maken met de lockdown maar ook met het feit dat zij met een onverwachts verlies van een docent te maken kregen. Dat verklaard waarom we zo slecht contact met ze kregen.
Barak Linde Interieur
Robin vertelt dat WO2 hem altijd al veel interesseerde. In dit project komen WO2, geschiedenis en bouwkunde samen. Hij beschouwt het als een avontuur om samen te werken met veel verschillende opleidingen.
En ondanks dat het best we lastig is in deze COVID19 tijd, zien ze vanaf volgende week toch kans om even samen te komen met het team.
Even tijd om te brainstormen. Over installaties bijvoorbeeld maar ook over het terrein dat straks ingericht mote worden.
- Het team heeft een renovatievoorstel gemaakt voor de opdrachtgevers, de heer Henk Dekker (Stichting Barak Linde), gemeente, museum en provincie
Link van de huidige locatie - Materialen die nodig zijn voor de renovatie komen zoveel mogelijk uit de recycling
- Installaties waaronder het sanitair en het gebouwtje dat voor opslag is ontworpen, worden ook zoveel mogelijk opgebouwd uit gebruikte materialen
- Isolatie is nog een puntje van discussie. Vroeger werd daarvoor vaak riet en vlas gebruikt, wat gebruikt gaat worden blijft nog even onder de radar
- En dan moeten er enkele ramen vervangen worden
WO2 het verhaal erachter
Het was een komen en gaan van Joodse dwangarbeiders in kamp Linde.
Robin vertelt dat het verplaatsen van de barak naast het terrein van het museum een mooie gelegenheid is om aandacht te geven aan het verleden. Door middel van educatie, lezingen, dia’s, films en geluidsopnamen krijgen bezoekers informatie. Dat is geen overbodige luxe. De spanningen in Europa en ook in Nederland nemen al jaren toe.
Robin zegt heel overtuigend over WO2:’ Eens, maar nooit meer!”
En zo is het.
Samenwerken is gaaf
Robin: “Het is gaaf om samen te werken en leuk om zo te leren hoe mensen denken, met ideeen komen en willen samenwerken. Het is gaaf dat je straks tijdens de finale voor zoveel mensen zo’n gaaf project kunt pitchen.”
Over de innovaties houdt hij zich nog even op de vlakte. Natuurlijk denken ze aan het opwekken van elektriciteit, over water bufferen in een wadi en hergebruiken. Maar er moet nog veel onderzocht worden. Want hoe zag de omgeving er vroeger uit? Zat er een groot hek om het barak, was er een groentetuin, hoe werd het verlicht? Allemaal vragen waar ze nu nog geen antwoord op hebben want met alleen een kadastrale kaart kom je niet zo ver. Hij denkt dat het een gemengd kamp was met mannen, vrouwen en kinderen. En dat de gevangenen de heide in de omgeving moesten ontginnen voor (land)bouwgrond.
Getuigenissen
Met het team gaan we op zoek naar mensen die kunnen vertellen over die vreselijke WO2 periode. Omdat ze er ‘gewoond’ hebben, aan het kamp geleverd hebben, of misschien zijn er nazaten die de historie tot leven kunnen brengen. Via de regionale en landelijke media zijn er vast mensen de willen vertellen over die tijd. Als SMARTCirculair projectburo helpen we het team om mensen te vinden die met hen in gesprek willen gaan.
Uit Herinneringscentrum Kamp Westerbork:
Het was een komen en gaan van dwangarbeiders in kamp Linde. L. ten Brink schreef op 20 mei 1942: ‘We zijn hier 3 mei in beste welstand aangekomen. (…) Zo-even werd er opgebeld dat we morgenmiddag om 4 uur naar Westerbork moeten vertrekken om daar aan de spoorlijn te werken (…).’
Een moeder schreef op 30 augustus 1942 aan een vriendin dat haar twee zonen twee weken daarvoor uit Meppel naar werkkamp Linde waren doorgestuurd, maar reeds dezelfde nacht te voet naar Hoogeveen moesten, om vervolgens met de trein naar Hooghalen verder te reizen en weer te voet naar kamp Westerbork te gaan.
Het Terra College gaat helpen met het verplaatsen van het barak. Een mooi moment voor de regionale media om aandacht te geven aan het verleden en WO2 75 jaar weer een stukje dichterbij te brengen.
