Waar halen we de tijd vandaan? Expertbijeenkomst onderwijs Biobased Bouwen

In opdracht van Building Balance ontwikkelt SMARTCirculair o.a. de landelijke Kennisbank en doorlopende Leerlijn Biobased Bouwen. Dat doen we samen met mbo’s en hbo’s Bouwkunde en Built Environment. De eerste contouren worden zichtbaar op NKBB.org

De urgentie om biobased bouwen op te nemen in de lesprogramma’s van mbo scholen bouwkunde en smart building werd op 12 maart 2025 helder gemaakt door Jan Willem van de Groep (Building Balance), Joost Lobée (woningstichting Compaen) en Herman van Ommen (GeWOONhout).

De markt heeft grote behoefte aan jong professionals biobased bouwen. Het onderwijs speelt daarin een belangrijke rol. Tijdens de SMARTCirculair Excellencedag in Arnhem bespraken docenten de kansen van de doorlopende leerlijn biobased bouwen mbo/hbo, de mogelijkheden van het opnemen van het Keuzedeel ‘Biobased Bouwen in de gebouwde omgeving’ en de onderliggende Kennisbank Biobased Bouwen voor mbo, hbo, overheden en bedrijven die circulair biobased bouwen willen versnellen.

Introductie, Jan Willem van de Groep

Jan Willem geeft aan de hand van een presentie een korte uitleg van de grote opgave die er voor ons ligt. De urgentie is duidelijk, maar gelukkig ook haalbaar. Naast de technische uitdagingen ligt er ook een grotere vraag hoe we het sociale aspect van deze transitie ook gaan overbrengen naar Nederland, maar in dit geval ook aan onze studenten (lees het onderwijs). De NABB kan hier ook hulp bij bieden.

Uitleg Leerlijn, Keuzedeel, en Docentenopleiding, Alco Otten

Alco Otten geeft in vogelvlucht de uitleg van de opbouw van de ‘Leerlijn Circulair bouwen met biobased materialen mbo/hbo’, die vrij beschikbaar wordt voor onderwijs Nederland.

Het keuzedeel K 1479 is goedgekeurd en het bijbehorende examen is ontwikkeld, de versie voor het LLO traject ligt ter goedkeuring bij het SBB. En zal een mooie aanvulling zijn voor het bedrijfsleven.

In maart 2025 wordt in samenwerking met de leraren opleiding in Zwolle de opzet uitgewerkt om keuzedeel en nieuwe lesstof voor de Hbo opleiding Bouwkunde en de Lerarenopleiding.

Urgentie Joost Lobée

Joost geeft een belangrijke toelichting op het probleem waar Nederland mee worstelt Hoe kunnen we betaalbare, haalbare sociale woningen bouwen? Dat is een grote uitdaging waar 13 woningcorporaties een oplossingsrichting voor gevonden hebben. Door schaalvergroting en het gewoon doen is dit mogelijk aan de hand het nieuwe normaal principe is het verschil tussen oud-bouwen en nieuw-bouwen geminimaliseerd. We hebben daarvoor heel veel professionals nodig die de markt versterken. Tip van Joost: leer omdenken.

Urgentie Herman van Ommen

Herman van ‘productiebedrijf’ bouwt met auto-industrie achtige processen op dit moment 1000 modulaire en losneembare woningen voor de sociale woningbouw. Met voordelen; zoals energiepositief, werken in 3-D modellen, proces-gestuurde ontwikkeling En niet alleen laagbouw, maar zelfs tot 5-lagen hoog is het mogelijk. Er wordt inzicht gegeven in de het fabricage proces, maar ook in de verandering van medewerkers. Het proces wordt als uurwerk gemonitord om tot de meest efficiënte productievorm te komen.

Er vindt een samensmelting van Bouw en Installatie plaats in een fabrieksomgeving.

Dilemma ronde docenten bouwkunde

1. Negatieve mindset m.b.t. het woord duurzaam/duurzaamheid.
   Studenten en docenten zijn niet altijd even positief over biobased bouwen.
   Oplossingsrichting: Start met een klein project dat realistisch is en vooral ook tastbaar.

2. Wat moet er in het curriculum geschrapt worden?
   Er wordt geopperd dat het programma bouwkunde vol zit.
   Oplossingsrichting: Dit lijkt een echte teamvraag (thema studiemiddag)
   Durf te experimenteren, begin in het klein met veranderen(bij jezelf, bij het team, etc.)

3. Hoe wordt de zittende docent opgeleid?
   Docenten hebben het druk dus ‘waar haal ik de tijd vandaag?’ is een terechte vraag.
   Oplossingsrichtingen: Breng het in het docententeam. Hoe belangrijk vinden we het?
   Daarnaast is het een idee om een docententraining te maken. Dit nemen we mee naar het Hbo/Lerarenopleiding.

4. Hoe zit het met de weerbaarheidscompetentie van de student? Hij of zij moet soms tegen de stroom inroeien in de traditionele bouwwereld. Oplossingsrichting:
   Leer de student zich te kunnen uiten / presenteren al dan niet met echte opdrachtgever/klant. Een eerste stap is deelnemen aan de SMARTCirculair Bouw OntwerpChallenge waar studenten aan opdrachten van echte opdrachtgevers werken en ze leren communiceren, presenteren, argumenteren, discussieren, omdenken, en projectmatig samenwerken.

Meer weten?

Neem contact met ons op

tichting SMARTCirculair

Tanja Nolten
M. 06 16342889
E. tanja@smartcirculair.com
contact page