SMARTCirculair Toolkit – Rekentools
Audittool Cirkelstad Circulair Bouwen 'Het nieuwe normaal'
Het aantal rekentools neemt snel toe. De vraag vanuit de markt om bouw- en materiaalkeuzes door te rekenen ook. Opdrachtgevers willen kunnen kiezen en gebruiken daarvoor hard feitelijk materiaal.
Het digitaliseringstijdperk is nog maar net begonnen. We hebben diverse rekentools op deze pagina voor je gebundeld.
Rekenen aan gebouw en materialen
De Building Circularity Index (BCI)
De Building Circularity Index (BCI) is het meetinstrument waarmee je de circulaire potentie van je gebouw kunt bepalen. De BCI index tool is door Alba Concepts ontwikkeld en is nu beschikbaar.
Dit betrouwbare, uniforme meetinstrument wordt steeds vaker gebruikt om de circulariteit te meten. Daarbij wordt wat betreft de toegepaste materialen en elementen gekeken naar zaken als herkomst, herbruikbaarheid, losmaakbaarheid en de milieu-impact.
Vraag een demo account aan bij Tanja Nolten
Meer informatie
- LEES HIER MEER over de BCI Index
- BCI-Gebouw | meten, optimaliseren, rapporteren
- LEES HIER de updates inclusief CO2 opslag (nov 2024)
- WIL JE TOEGANG TOT de A2 dataset BCI Gebouw (sept 2024)?
Wil jij als licentiehouder toegang krijgen tot de A2 data-omgeving? Stuur dan een bericht naar techniek@bcigebouw.nl met hierin jouw BCI Gebouw gebruikersnaam en jij ontvangt inloggegevens terug.
En bekijk de video
CO2 opslag rekentool in biobased bouwmaterialen
Wil je de CO2 opslag berekenen van jullie gebruikte biobased bouwmaterialen? Climate CleanUp heeft hiervoor een rekentool voor Excel ontwikkeld waarmee je kunt berekenen wat de positieve footprint wordt van jullie ontwerp.
2023 | Climate Cleanup werkt eraan om de rekentool aan te laten sluiten op NMD-viewers en aanverwante software.
Er zijn ruim 10.000 gebruikshoutsoorten met een opslag tot ruim 1400 kg CO2/m3
Bereken in 2 stappen hoeveel CO2 is vastgelegd in je houtproducten
De Centrum Hout-rekenmodule voor CO2-opslag in hout is opgezet om te kunnen berekenen hoeveel CO2 is opgeslagen in uw houtproducten. Deze rekenmodule op basis van de EN 16440 beperkt zich, anders dan met de Bepalingsmethode SBK/NEN-EN 15804, tot de opnamecapaciteit gedurende de gebruiksduur.
Diverse houtproducten
Producten kunnen bestaan ui:
- één houtsoort bestaan
- zijn samengesteld uit meerdere houtsoorten of producten
- en er is rekening gehouden met hout(vezels) in verschillende soorten plaatmateriaal
KLIK HIER om naar de Tool te gaan
CO2 berekenen | sloop/nieuwbouw of renovatie/uitbreiding
Kiezen voor renovatie van woningen dan levert dat zoveel CO2 reductie en financiële winst op tov sloop/nieuwbouw. Jan Willem van de Groep legt het uit.
- Het financiële rendement zowel als de CO2 fotoprint leveren bij renovatie zoveel meer op dan van nieuwbouw. KLIK HIER voor het artikel
Woningconcepten en hun prestaties
Eengezinswoningen | Meergezinswoningen | Optopconcepten
Voor deze brochure is door Alba Concepts voor verschillende woningconcepten de milieu-, CO2- en circulariteitsimpact is doorgerekend. De uitgangspunten van de berekeningen van de woningconcepten zijn samen met een klankbordgroep vastgesteld. Deze uitgangspunten zijn vervolgens gebruikt om voor zes woningconcepten de berekeningen op te stellen. Aan de hand van deze eerste berekeningen zijn de uitgangspunten met de klankbordgroep (waar nodig) aangepast en/of aangescherpt. Vervolgens heeft Alba Concepts voor alle overige woningconcepten de berekening opgesteld en zijn de resultaten doorgesproken met de betreffende conceptaanbieder.
Voor de conceptenbrochure zijn de volgende indicatoren van Het Nieuwe Normaal 1.0 inzichtelijk gemaakt:
- Milieuprestatiegebouw (MPG) (€ / m2 BVO / jaar);
- Materiaalgebonden CO2-uitstoot (kg CO2-eq / m2 BVO);
- Materiaalgebonden CO2-opslag (kg CO2-eq opslag / m2 BVO);
- Materiaalgebruik (opgesplitst in % massa biobased, hergebruikt en gerecycled); • Losmaakbaarheid (%).
Zie voor verdere toelichting en de data DEZE LINK NAAR DE BROCHURE.
Bron: Building Balance
Datum:Oktober 2024
Statica 6.0 is de rekentool om kalkzandsteenconstructies snel te controleren
Statica 6.0 helpt om de faalkosten in de bouw te beperken en de veiligheid te vergroten. Bij Statica 6.0 horen een aantal rekenvoorbeelden van constructies die veelvuldig in kalkzandsteen worden uitgevoerd. De berekeningen zijn uitgevoerd op basis van de Eurocode-normen.
De vernieuwde rekenvoorbeelden zijn:
- bungalow met (gewapende) metselwerkpenanten
- woongebouw met stabiliteitswanden
- woongebouw met stabiliteit uit een raamwerk
- rij woningen met penanten in de voor- en achtergevel
- rij woningen met penanten naast het trapgat
Statica 6.0 bestaat uit 11 modules. Het rekenvoorbeeld voor de bungalow met (gewapende) metselwerkpenanten is onlangs geheel nieuw toegevoegd. De rekenvoorbeelden zijn nu ook volledig te downloaden rechtstreeks vanuit het Statica 6.0 programma. Klik hier voor het programma
FSC Impactcalculator
FSC ImpactcalculatorDoor beton en staal te vervangen door FSC-hout neemt de CO₂-uitstoot in de bouwsector af met meer dan 30%. Zelf als opdrachtgever, bouwbedrijf of houtleverancier de impact van FSC-hout in uw project meten?
Bereken met de FSC Impactcalculator en Bosberekentool het effect van je keuze voor hout als bouwmateriaal op het Klimaat en de Biodiversiteit.
LevensCyclusAnalyse (LCA)
LevensCyclusAnalyse (LCA)“De circulaire ontwerper is een ‘levenscycluscoach’, die zich niet alleen bezighoudt met de customer journey van de gebruiker, maar ook met de levenscyclus van materialen van een product, inclusief hergebruik, recycling et cetera. De ontwerper begrijpt wat de milieu- en sociale consequenties zijn bij elke materiaalkeuze. Dat betekent dat je je moet verdiepen in de impact van de winning van materialen, de impact van productie en transport, de levensduur van het product en de mogelijkheden van materialen na de gebruiksfase. Dit is relatief makkelijk te achterhalen door zogenaamde levenscyclusanalyses (LCA) die al deze elementen op een rij zetten, waardoor je je eigen afwegingen kunt maken. Zo’n analyse is een krachtig instrument om levenscyclusstrategieën te ontwerpen.” Miquel Ballester Salvà – Fairphone
TNO Emissievoorspeller
- De verwachte emissies (CO2 en stikstof)
- Koppeling met AERIUS
- Stikstofdepositie en -ruimte per project
- Scenario’s aanmaken voor ontwerp-optimalisaties
- Een eigen omgeving voor projectenbeheer
Construction Material Pyramid
CO2 berekenen materialen
Met de Construction Material Pyramid kun je CO2-footprints tussen verschillende materiaalsoorten of materiaalsoorten binnen dezelfde categorie vergelijken. Hiermee bereken je de verschillende soorten milieueffecten. Goed voor je onderbouwing tijdens je finalepitch
TNO Bouwemissietool (opvolger Noxestimator)
De Bouwemissietool heeft voornamelijk, maar niet uitsluitend, focus op woningbouwprojecten.
Het doel is inzicht bieden in emissies van de inzet van transport en materieel bij bouwprojecten en de impact van reductiemaatregelen waaronder het verschonen van transport en materieel, industriële bouwmethoden en bouwlogistiek (bouwhub).
Tools voor ontwerpers
Parametrisch ontwerpen: ontdek het meest duurzame gebouwontwerp voor benutting van daglicht, zonlicht, thermisch comfort, geluid en energie.
Parametrisch ontwerpen
De beste ontwerpkeuze in één oogopslag
DGMR is de enige die gevalideerde en door de markt geaccepteerde eigen rekensoftware combineert met parametrisch ontwerpen.
- Bepaal de meest optimale situering tov de zon
Hoe benut je de zon optimaal? Met de parametrische software breng je in een vroeg stadium vele ontwerpvarianten snel in beeld. Denk aan het optimaal benutten van zon- en daglicht, warmtelast op de gevel, kansen voor zonnepanelen en het effect van slagschaduw van en naar omliggende gebouwen. - Hoe is de daglicht inval?
Bepaal de juiste ontwerpkeuzes met een optimale afweging tussen energie, daglicht, installaties en circulariteit - Hoe zit het met de akoestiek?
Naast thermisch comfort en brandveiligheid is akoestiek van cruciaal belang. In een akoestisch 3D –model rekenden we onze geluidmetingen door en maken ze hoorbaar. Zo kan de klant alvast ervaren hoe het open atrium met verborgen akoestische maatregelen zou klinken. - Binnenklimaat en comfort
Wat worden de temperaturen en luchtstromingen in de zomer en winter? Met behulp van CFD is dit gesimuleerd en zijn maatregelen bepaald. - Windcirculatie
Hoge gebouwen vangen veel wind. Daarom moet je het effect van wind al vroeg onderzoeken. Met CFD software kan dit onderzocht en in beeld gebracht worden. Onderbouwd met getallen, maar visualisatie zegt zoveel meer.
Onder andere de bureau’s ARUP en DGMR bieden software aan. Mogelijk zijn er studentenaccounts voor te organiseren.
Digitale tools voor de architect van de toekomst
Nieuwe digitale tools veranderen de manier waarop architecten werken. Deze tools evolueren analoge 2D-plannen naar cloudgebaseerde 3D-modellen en ze leveren architecten data-analyse evenals door AI-ondersteunde softwaretoepassingen.
Nieuw: DesignLCA in Archicad
Met de DesignLCA krijg je onder andere inzicht in de CO2-uitstoot en hoeveelheid afval van het ontwerp. Hiermee kun je direct binnen jouw Archicad omgeving de consequenties van ontwerpkeuzes zien én ontwerpkeuzes onderbouwen.
Gratis BIM Tool met Revit integratie
Beschik je niet over BIM? Dan kun je gratis gebruik maken van de BIM Tool
Met SoViST reken je aan akoestiek
Gloednieuw, uniek en gratis! Dat is de ontwerptool voor geluid en trillingen in gebouwen: SoViST.
Binnenstedelijke verdichting en duurzaam bouwen hebben geleid tot een groeiende vraag naar lichte, prefab bouwmethoden. Maar lichtgewicht constructies eisen meer aandacht van de ontwerper. Voor een betere voorspelling van de geluidsoverdracht en het trillingsgedrag is door level.Tools een rekentool ontwikkeld. Deze is getest en geverifieerd door TNO. De ontwerptool SoViST (Sound and Vibration Steel and Timber)
De volledig werkende tool zal gedurende een aantal jaren gratis beschikbaar worden gesteld en is een welkome aanvulling op de ontwerpinstrumenten van met name constructief ontwerpers en akoestisch adviseurs.
Het programma SoViST is te downloaden via leveltools.nl/files/SovistInstaller.exe Meer informatie is te vinden op de website lichtbouwen.nl
Carbon Cost Tracker: parametrisch inzicht in klimaatimpact en kosten
De Carbon Cost Tracker is een all-in-one parametrische tool om realistische oplossingen voor het verkleinen van de klimaatimpact van een gebouw te vinden. LEES HIER MEER over de tool
Rekenen aan energie
Wil je een BENG Berekening maken?
Uniec3 is een gratis tool voor studenten waarmee je een BENG Berekening maakt. Je docent kan een licentie opvragen en studenten gratis toevoegen.
- De bouwkundige bibliotheek is de centrale plek voor al uw bouwkundige constructies in het project.
- Daarnaast is er een overzicht zijn met alle installaties in het gebouw, zodat je in één oogopslag kunt zien welke technieken worden toegepast.
- Verder is de opzet zeer geschikt om grotere (appartementen)gebouwen overzichtelijk weer te geven.
MPG, BENG, MEPG of WENG?
- De MEPG is een nieuwe eerlijke en integrale berekeningsmethode.
- MEPG is een keuze voor een materiaal-onafhankelijke berekenings-methode.
Dus: MEPG zet effecten van keuzes dus duidelijker en objectiever tegenover elkaar.
De MEPG-berekening maakt het mogelijk om veel beter dan voorheen de effecten van materiaalkeuzes én energie mee te wegen. Effecten van die keuzes worden duidelijker en objectiever tegenover elkaar gezet. Waarover die keuzes gaan? Dat kan gaan over meer of minder isoleren en pv-techniek. Of de vorm van energieopwekking en de tapwaterinstallatie. Maar ook: wat betekent de keuze voor een collectief systeem, zoals blokverwarming? Wat je als ontwerper of ontwikkelaar wilt, is scenario’s kunnen afwegen. Dat is mogelijk met de MEPG.
Lees HIER het volledige artikel over MEPG
En hoe zit het dan met WENG?
Het ambitieniveau voor nieuwbouw moet op WEii klasse WENG (Werkelijk EnergieNeutraal Gebouw) liggen.
- WEii klasse Paris Proof gaat anders dan de NTA8800 over het totale energiegebruik, inclusief gebruiksenergie.
- WEii gaat over het werkelijk gemeten energiegebruik. Gebouwen gebruiken in de praktijk vaak meer energie dan berekend met de theoretische normen.
- CO2-uitstoot bij zeer zuinige nieuwbouw komt voornamelijk door het bouwproces: de materiaalgebonden emissies. Deze moeten binnen het door DGBC opgestelde 1,5 graden budget blijven
Verschil BENG en WENG
LEES DEZE PDF en leer er alles over.
Autodesk Spacemaker lanceert een operationele energie analyse-tool in bèta. Deze tool geeft de voorspelde operationele energie realtime weer en helpt architecten en stedenbouwkundigen energie-efficiënt te ontwerpen.
- Maak 3D-massamodellen van de locatie en de omgeving met behulp van automatische gegevenssets
- Test de locatievoorstellen en ontvang nauwkeurige analyses voor meer dan 100 criteria zoals ruis, wind, zon en microklimaat
- Stroomlijn de workflows voor planning en ontwerp in de beginfase met intuïtieve tools en generatief ontwerp
nZEB ontwerptool | nieuwe standaard energiebalans gebouwen
Met de nZEB ontwerptool kun je de energiebalans integraal doorrekenen en de energieprestatie van een gebouw nauwkeurig voorspellen.
De succesvolle bouwfysische berekening PHPP vormt de rekenkern van de nZEB-tool. nZEB staat voor nearly Zero Energy Building en is de Nederlandse vertaling van de PHPP.
Merosch | PvE circulaire installaties
Structuur en opzet van het PvE
We onderscheiden verschillende klassen:
- Klasse C: is een no-brainer en de circulaire ondergrens
- Klasse B: gaat een stapje verder en is voor projecten die het nog wat beter willen doen op het gebied van circulaire installaties
- Klasse A: voor als je veel ambitie hebt op het gebied van circulaire installaties
Veel onderdelen in het PvE zijn nog leeg. Het doel: begin 2025 een zo compleet en toegankelijk mogelijke PvE versie 2.0 lanceren in samenwerking met de andere aangesloten partijen. Samen versnellen we de transitie naar circulaire installaties.
KLIK HIER voor het PvE Circulaire Installaties Versie 1.2
Rekenen aan onderhoudskosten
MKI-onderhoud Tool maakt circulair onderhoud en CO2-impact meetbaar
De MKI-Onderhoud (Milieu Kosten Indicator) kan worden gebruikt om de renovatie/onderhoudsaanpak van bestaand vastgoed meetbaar kan maken. De Tool kan optimaliseren op het gebied van CO2-belasting en circulariteit. Toegevoegde waarde:
- Resultaatgericht Samenwerken (RGS) en de landelijke methode voor het meten van circulariteit
- Maakt gebruik van LCA-data uit de Nationale Milieudatabase
- Onderdeel van Kwaliteit in Balans (KiB)
- Indicator voor prestatieafspraken
Rekenen aan het verkleinen van de Fotoprint op de Bouwplaats
Bouwemissie rekentool
Hoe verklein je de footprint van de bouwplaat?
TNO publiceert een rekentool waarmee stikstof, CO2 en fijnstof uitstoot op de bouwplaats inzichtelijk worden gemaakt. De rekenmethode geeft inzicht in de meest effectieve maatregelen ten aanzien van transport, energieverbruik en meer.
Bijvoorbeeld: Wat betekent het voor mijn uitstoot als ik bijvoorbeeld een dieseltruck vervang door een elektrische vrachtauto?
Meer informatie over bouwplaats rekentool
- TNO Expert Mario de Rooij, tel. 088 866 3223
Rekenen aan wateropvang
Rekentool hemelwaterverordening
Uitgebracht door de gemeente Amsterdam
Het regent steeds vaker harder. Daardoor kunnen straten, kelders, woningen en gebouwen onderlopen. Om schade te voorkomen, werken we samen met ons netwerk hard aan een rainproof Amsterdam.
- De gemeente en Waternet zorgen ervoor dat het hemelwater in de openbare ruimte snel weg kan stromen.
- Werkzaamheden in de openbare ruimte worden meteen regenbestendig ingericht.
Maar dat is niet genoeg.
De rekentool
Sinds mei 2022 zijn alle nieuwe gebouwen in de stad verplicht om het regenwater op eigen terrein te bergen en vertraagd af te voeren. Om te toetsen of een ontwerp of gebouw voldoet aan de eisen van de nieuwe Hemelwaterverordening is een rekentool ontwikkeld. De tool wordt gebruikt bij het verlenen van bouwvergunningen maar kan ook goed gebruikt worden als hulpmiddel in de ontwerpfase van gebouwen of in de aanloop naar een vergunningaanvraag.
- Download de rekentool en ga aan de slag. Bereken hoe rainproof een ontwerp is, en hoeveel de verschillende hemelwaterberging- en infiltratiemaatregelen hieraan kunnen bijdragen.
- De uitgebreide handleiding helpt je op weg. Zo kun je zien hoe rainproof maatregelen in eigen huis en tuin helpen onze voeten droog te houden.
Cirkelstad | Het Nieuwe Normaal
Het nieuwe normaal | Gebouw van Cirkelstad (LINK)
Een ontwerpproces is meer dan het kiezen van een vorm of materiaal.
In verbinding met de gebouwde omgeving betekent circulair bouwen en ontwerpen dat we – op alle schaalniveaus – opnieuw moeten ‘doordenken’ hoe we:
- ontwerpen
- produceren
- monteren, gebruiken
- beheren
- onderhouden
- demonteren
- transformeren
- hergebruiken
Dus niet alleen op het niveau van het gebouw, maar ook hoe we omgaan met de locatie en wat dit betekent op component- en materiaalniveau.
ALERT tool als hulpmiddel voor de keuze van materialen
ALERT Tool (Bron: Afstudeeronderzoek – 4400AFST13 – J.S. van Langen & M.M.C. Vernooij – Projectmanagement)
De ALERT tool is ontwikkeld door J. van Langen en M. Vernooij en helpt je bij de keuze van materialen in de mate van circulariteit van een gebouwontwerp.
ALERT staat voor Afkomst, Losmaakbaar, Externe milieueffecten, Remontabel en Toekomst. Hieronder leggen we het verder uit.
- Afkomst
hergebruik, aanbod in de omgeving, circulariteit van de materialen, materialenpaspoort, waarde - Losmaakbaarheid
type verbinding, toegankelijkheid verbinding, kwaliteit tbv herplaatsing - Externe milieueffecten
schaduwkosten, CO2 footprint, niet toxische materialen, materiaalschaarste - Remontabelheid
modulariteit, demont - Toekomst
Link naar de TOOL
- Wil je de volledige uitleg van de tool? KLIK OP DEZE LINK
- Vanaf pagina 80 wordt de ALERT Tool gebruiksaanwijzing uitgelegd.
Toelichting
Bij ieder onderwerp en onderdeel staat een uitleg en een prognosevraag. De uitleg gaat in op wat het onderwerp/onderdeel inhoudt en de prognosevraag is de vraag die wordt gesteld om de juiste keuze te maken of iets inzichtelijk te krijgen.
- De inzichtelijkheidstabel die mogelijk op de prognosevraag volgt geeft inzicht in welke mate erop ingezet kan worden of hoe ergens op ingezet kan worden. De inzichtelijkheidstabellen geven van 1 (hoog) tot 3, 4, of 5 (laagst) aan in welke mate, qua circulariteit, ergens op ingezet kan worden.
- De gestelde prognosevraag leidt tot de inhoud van de inzichtelijkheidstabel. Door bijvoorbeeld je materiaal in een van de schema’s te rangschikken, kun je beoordelen in hoeverre het circulair is en kun je bedenken hoe je dit kunt verbeteren.
- In sommige gevallen wordt gesproken over de materialen. De auteurs vragen je om dit in de meest abstracte vorm te interpreteren. Ook staan soms de elementen, producten en/of grondstoffen aangegeven, deze kunnen in sommige gevallen ook hierop betrekking hebben. Het is voor de gebruiker van belang of het in diens situatie of vraagstuk er betrekking op heeft.
MATERIALENPASPOORT
Alfa College Hoogeveen volledig voorzien van materialenpaspoort
Materialenpaspoort in 5 stappen
- Stap 1: De materialeninventarisatie
- Stap 2: Weergave in platform en verrijking
- Stap 3: Circulariteitsscore
- Stap 4: Circulariteit verbeteren
- Stap 5: Extra informatie toevoegen aan het materialenpaspoort
LEES HIER de uitgebreide toelichting
EVALUATIETOOL GROENE SCHOOLPLEIN
SUBSIDIES
Relevante subsidies
- ISDE-subsidie voor biobased isolatiemateriaal
Vanaf 1 januari 2024 is de extra ISDE-subsidie voor biobased isolatiemateriaal open. Het voordeel kan oplopen tot enkele honderden euro’s. De regeling is voor individuele woningeigenaren en VVE’s.
KLIK HIER voor de Link naar uitleg over de ISDE Subsidie
Let op: er is ook een regeling die de reguliere bedragen verdubbeld bij de uitvoering van twee maatregelen!
Subsidieregelingen klimaatadaptief
Financiële steun vanuit de provincie
Via de pagina Provincies kun je lezen hoe de provincies decentrale overheden ondersteunen. Veel provincies bieden ook subsidies of andere financiële steun:
- Bij de provincie Noord-Brabant(opent in nieuw venster) (verwijst naar een andere website) kun je een aanvraag indienen voor een bijdrageregeling van projecten klimaatadaptatie.
- Bij de provincie Zeeland(opent in nieuw venster) (verwijst naar een andere website) kun je een subsidie aanvragen als je een bestaand bedrijventerrein toekomstbestendig wilt maken.
- Ook de provincie Gelderland heeft een subsidie voor toekomstbestendige bedrijventerreinen: voor ondersteuning van het proces(opent in nieuw venster) (verwijst naar een andere website) en voor maatregelen(opent in nieuw venster) (verwijst naar een andere website).
- Bij de provincie Overijssel(opent in nieuw venster) (verwijst naar een andere website) kunnen gemeenten en waterschappen subsidie aanvragen voor projecten klimaatadaptatie.
- De provincie Utrecht(opent in nieuw venster) (verwijst naar een andere website) stelt voor gemeenten een subsidie beschikbaar voor klimaatbestendige, groene en gezonde steden en dorpen.
- De provincie Zuid-Holland(opent in nieuw venster) (verwijst naar een andere website) heeft € 1 miljoen subsidie beschikbaar gesteld om klimaatmaatregelen te versnellen. Deze subsidie kan onder meer worden aangevraagd door werkregio’s, gemeenten en waterschappen.
- Gemeenten in de provincie Noord-Holland(opent in nieuw venster) (verwijst naar een andere website) kunnen subsidie aanvragen voor uitvoeringsprojecten klimaatadaptatie. Vanaf 1 november 2022(opent in nieuw venster) (verwijst naar een andere website) geldt voor hen de nieuwe subsidieregeling.
- De provincie Drenthe(opent in nieuw venster) (verwijst naar een andere website) heeft bijgedragen aan de subsidie Klimaat Actief! van het waterschap Drents Overijsselse Delta.
Let op: Informatie kan verouderd zijn.