Materialenpaspoort in 5 stappen

Category: Biobased bouw, circulair, SMARTCirculair Tags: BIM, hergebruik bouwmateriaal, kadaster mag, losmaakbaar bouwen, materialenpaspoort, ontwerpen, recycling

Alfa College verbouwing en vernieuwing is helemaal in Madaster materialenpaspoort gezet

Een materialenpaspoort is onderdeel van circulair bouwen omdat je daarmee precies weet welke materialen gebruikt zijn, hoe ze bevestigd zijn en waar je ze vindt. Een materialenpaspoort kun je maken voor een gebouw, een infrawerk en zelfs een heel gebied.

Hoe maak je zo’n materialenpaspoort en welke informatie heb je daarvoor nodig? Dit zijn de 5 stappen.

Stap 1: De materialeninventarisatie

De eerste stap op weg naar een materialenpaspoort is het maken van een overzicht van de gebruikte materialen en producten. Dit wordt de materialeninventarisatie genoemd. Deze inventarisatie kun je op verschillende manieren doen.

Voor veel nieuwe gebouwen wordt een BIM-model gemaakt. Dit BIM-model is een 3D-model van het gebouw. In dit model kan onder andere worden vastgelegd uit welk materiaal elk onderdeel bestaat en wat de afmetingen van elk onderdeel zijn. Deze informatie is ook nodig om een materialenpaspoort te maken.
Als er geen BIM-model beschikbaar is, kun je ook een Excel-bestand gebruiken om alle gebruikte materialen en de bijbehorende hoeveelheden op een rij te zetten. Dit gebeurt regelmatig bij het maken van materialenpaspoorten voor oudere gebouwen.
Ook voor objecten uit de infra/GWW is het vaak handig om een Excel-bestand te gebruiken. Wanneer je bijvoorbeeld een materialenpaspoort voor een snelweg maakt, dan zijn er vaak een paar grote materiaalstromen. Deze grote materiaalstromen kun je relatief snel in een Excel zetten.

ALERT Tool

Stap 2: Weergave in platform en verrijking

Na de materialeninventarisatie moet de verzamelde informatie in een platform worden gezet om de data te presenteren. Dat kan Madaster zijn, maar je kunt er ook voor kiezen om een materialenpaspoort in Excel op te stellen.

Gebruik je Madaster om de data te presenteren? Dan upload je jouw BIM-model of Excel-materialeninventarisatie in het platform.
Madaster is gekoppeld aan een aantal databases. In deze databases staat informatie over een groot aantal materialen en producten.
Toch ontbreekt er nog vaak informatie over de circulariteit van de materialen en producten.
- Denk hierbij aan de hoeveelheden gerecycled of hergebruikt materiaal.
- Of aan het eindelevensduurscenario: wat gebeurt er wanneer het product het einde van de levenscyclus heeft bereikt?
  Wordt het verbrand, gestort, hergebruikt of gerecycled?
- Deze informatie voeg je handmatig toe aan Madaster. Dat noemen we verrijking.
Bij het gebruik van Excel om de data te presenteren heb je dit koppelingsprobleem niet. Maar ook via deze route moet je handmatig circulariteitsinformatie aan je Excel toevoegen.

Stap 3: Circulariteitsscore

Vervolgens bereken je de circulariteitsscore van een gebouw of object. In Madaster gebeurt dit automatisch. Wanneer je een Excel-materialenpaspoort maakt, kun je deze berekening handmatig toevoegen.

De circulariteitsscore is opgebouwd uit drie deelaspecten:

De mate waarin de gebruikte materialen/producten gerecycled, hergebruikt of hernieuwbaar zijn.
De verwachte levensduur van de gebruikte materialen/producten ten opzichte van een gekozen referentie materiaal/product. Wanneer bijvoorbeeld jouw kozijn langer meegaat dan een standaardkozijn, scoort jouw kozijn beter op circulariteit.
De mate waarin de gebruikte materialen/producten aan het einde van de levensduur weer herbruikbaar of recyclebaar zijn.

Stap 4: Circulariteit verbeteren

Als je de circulariteitsscore weet, kan je aan de slag om je gebouw of object meer circulair te maken.

Is het mogelijk om meer hernieuwbaar of recycled materiaal te gebruiken?
Of meer herbruikbare producten?
Kunnen er nog verbeteringen worden doorgevoerd om de levensduur van zowel het gebouw als de gebruikte producten te verlengen?

Nadat het ontwerp is geoptimaliseerd, kun je opnieuw de circulariteitsscore berekenen en kijken of de score is verbeterd. Dit proces kun je meerdere keren doorlopen.

Stap 5: Extra informatie toevoegen aan het materialenpaspoort

Tot slot kun je eventuele extra informatie zoals een onderhoudsinstructie en een demontagehandleiding toevoegen. Hierdoor maak je het materialenpaspoort nog completer. Je kunt de inhoud ervan helemaal afstemmen op jouw situatie en bijbehorende eisen en wensen.

Materialenpaspoort in 5 stappen

Stap 1: De materialeninventarisatie

Stap 2: Weergave in platform en verrijking

Stap 3: Circulariteitsscore

Stap 4: Circulariteit verbeteren

Stap 5: Extra informatie toevoegen aan het materialenpaspoort

Lees meer over het

Materialenpaspoort

SMARTCirculair Toolkit