Inspiratiepaviljoen Zwolle off grid en van gerecycled materiaal
Nog dit jaar verrijst er een inspiratiepaviljoen in Zwolle dat volledig Off Grid en van gerecycelde materialen wordt gebouwd. Voor het 15 bij 15 meter, twee verdiepingen tellende gebouw komt de energie van het zonnepark in Zwolle Noord. Het gebouw is ontworpen op basis van de beschikbaarheid van de materialen uit de omgeving.
Parkmanager Ilse Sijtsema van bedrijventerrein Hessenpoort. “Bij de bouw van het zonnepark hebben de tien bedrijven die eigenaar van het zonnepark zijn al belangeloos een geldbedrag opzij gezet voor de bouw van het inspiratiepaviljoen. Voor hen kan het paviljoen een mooie plek zijn om bijvoorbeeld inspiratiesessies te houden. Of neem Kruitbosch, de fietsenproducent bekend van Cortina-fietsen, die wil hier wel een product-presentatie neerzetten. Ook willen we hier graag laten zien hoe we op Hessenpoort bezig zijn met de energietransitie.”
Van begin af aan stond vast dat het inspiratiepaviljoen 100% circulair zou moeten worden. Dus Off Grid en van sloopmaterialen. Een deel van het zonnepark in Zwolle Noord voorziet administratief het paviljoen van duurzaam opgewekte stroom. Het is zelfs een afzonderlijk deel van het park, waarbij de zonnepanelen in de vorm van een H zijn neergelegd. Omdat een van de investeerders in het zonnepark – Recycling Maatschappij Zwolle – al veel gebruikte materialen oogst en hergebruikt, was het paviljoen circulair bouwen eigenlijk een voor de hand liggende keus.
Eerst materialen, dan ontwerpen
Het bijzondere van het ontwerp en de bouw is dat het paviljoen eigenlijk omgekeerd wordt gebouwd, legt Sijtsema uit. “Normaal wordt een gebouw ontworpen en dan ga je op zoek naar de materialen die erbij gebruikt moeten worden. Maar bij het ontwerp van ons paviljoen put architect Robert van Middendorp voor zijn ontwerp uit gerecyclede materialen die al beschikbaar zijn en ontwerpt op die manier het pand.”
CirculairIN, een nieuw platform op het gebied van circulair bouwen, helpt eveneens met het vinden van deze materialen. Sijtsema:
“Eigenaar Willard Tijhuis brengt opdrachtgevers en producenten van circulaire producten bij elkaar zonder tussenkomst van aannemer en projectontwikkelaar.
Milieuvriendelijke poedercoating
“Natuurlijk, er zijn meer circulaire warehouses”, zegt Aniek Averesch van Metron Vastgoed. “Maar vaak zijn alleen de staalconstructie en misschien de gevel circulair. Wij gaan verder, bijvoorbeeld met het toepassen van Biocoat®, werelds meest milieuvriendelijke poedercoating.”
Tijhuis: “Wij gaan samen met Davo voor het maximaal haalbare in het toepassen van circulaire materialen; dat wordt gevalideerd door een expertbureau en met behulp van het materialenpaspoort.”
Inspiratiepaviljoen leveranciers
Een van de leveranciers van gebruikte materialen komt van dichtbij: een basisschool uit Nieuwleusen op circa 10 kilometer van het bedrijventerrein. De school is onlangs gesloopt. De materialen waaruit het schoolpand bestond, worden voor 95% hergebruikt, deels voor het inspiratiepaviljoen:
- Zo wordt het puingranulaat van de betonnen wanden en vloeren verwerkt in nieuw gegoten betonblokken voor de fundering van het paviljoen. Hierdoor is minder nieuw cement en zand nodig.
- Het produceren van die betonblokken wordt weer gedaan op hetzelfde bedrijventerrein bij Recycling Maatschappij Zwolle.
- Ook enkele kozijnen uit de school worden hergebruikt in het inspiratiepaviljoen.
- Dakspanten, stalen trap en diverse houten balken zijn gesloopt uit het R10 gebouw, dat naast de IJsselhallen in Zwolle stond en een jaar geleden is gesloopt.
- Het geraamte van het paviljoen is een gebruikte staalconstructie die afkomstig is uit het oude hoofdkantoor van Scheer & Foppen in Harderwijk.
- Ook de elektrische toegangsdeur en diverse kozijnen komen daar vandaan.
Studenten betrokken
In het volgende schoolseizoen zullen mbo-, hbo- en wo-studenten van het Cibap (mbo voor vormgeving), Hogeschool Windesheim en TU Twente meehelpen. Sijtsema: “Zo gaan Cibap-studenten meubilair maken van vijf bomen die rondom Hessenpoort stonden en gekapt moesten worden om ruimte te maken voor het wegenproject Vechtdalverbinding. Dat is de nieuwe aansluiting van de provinciale weg N340 op de A28. Zo krijgen die bomen een goede bestemming bij ons.”
Buiten het paviljoen wordt ook aan een circulaire aanleg van groen gedacht. “Dat wordt onder andere gedaan door Straatboer, een startup van Christiaan Kuipers uit Zwolle. Hij plant groenten, bloemen en bomen langs onder meer saaie industriële hekwerken, de zogeheten Bonenparade.”
Zonneschoorsteen en groundfridge
De warmte/koude komt van een zonneschoorsteen, dus met natuurlijke ventilatie. Warme lucht stijgt omhoog en wordt door de zonneschoorsteen naar buiten geleid. Het principe dus van de natuur, zoals bij een termietenheuvel.
Het paviljoen krijgt een Groundfridge. Dat is een in de grond ingebouwde koelruimte. Doordat deze in de grond wordt ingebouwd en geïsoleerd is, is het er koel genoeg. Hoe deze er precies gaat uitzien is nog niet bekend, maar hij zal zich geheel ondergronds bevinden.
Nu de provincie Overijssel een subsidie van maximaal 100.000 euro beschikbaar heeft gesteld in het kader van Impuls Circulair bouwen, kan de bouw deze herfst beginnen. Als alles volgens planning verloopt, is Nederland volgend jaar een 90% circulair inspiratiepaviljoen rijker.
Natuur en biodiversiteit
Op bedrijventerrein Hessenpoort is ook veel aandacht voor natuur en biodiversiteit. Zo heeft Wehkamp een heemtuin aangelegd van 11.000 m2 dat open gesteld wordt voor onderwijs en onderzoek. De Initiatiefgroep Hessenpoort, Natuurlijk! is opgericht om het bedrijventerrein en natuurlijk ook de directe omgeving van het inspiratiecentrum nog natuurrijker in te richten, rekening houdend met authentieke flora en fauna.