Expertbijeenkomst onderwijs Biobased Bouwen

Biobased Bouwen onderbrengen in het lesprogramma?

Waar halen we de tijd vandaan?

Misschien ziet u soms een spandoek langs de kant van de weg ‘Hier groeien huizen’. En dat is precies wat er nodig is om klimaatdoelen in relatie tot het beoogde woningenvolume te behalen. Daarvoor zijn veel goed opgeleide, gecertificeerde professionals nodig.

Want de groene planten die bij boeren groeien en omgezet worden tot waardevolle materialen voor de bouw vragen om een manier van bouwen. Misschien wel zorgvuldiger en toekomstgericht bouwen met en voor de professionals van morgen. Daarom vroeg SMARTCirculair dertig docenten om deel te nemen aan de expert meeting Biobased Bouwen op 12 maart tijdens de Excellencedag op de HAN in Arnhem.

De urgentie om biobased bouwen op te nemen in de lesprogramma’s van mbo scholen bouwkunde en smart building werd glashelder gemaakt door Jan Willem van de Groep (Building Balance), Joost Lobée (woningstichting Compaen) en Herman van Ommen (GeWOONhout). Alle deelnemers zijn het er over eens dat circulair biobased bouwen positief bijdraagt aan bewoners en gebruikers, de klimaatdoelen, de grondstoffentransitie en de keten ‘Van Plant tot Pand’.

Building Balance

Jan Willem van de Groep gaf een korte uitleg van de grote opgave die er voor ons ligt. De urgentie is duidelijk, maar gelukkig ook haalbaar. Naast de technische uitdagingen ligt er ook een grotere vraag hoe we het sociale aspect van deze transitie ook gaan overbrengen naar Nederland, maar in dit geval ook aan onze studenten (lees het onderwijs).

Het NKBB helpt alle partijen met expertise, informatie en netwerken. Ook de doorlopende leerlijn m/hbo en de Kennisbank biobased bouwen kun je op het NKBB platform al licentievrij benaderen. 

Keuzedeel / Doorlopende leerlijn Biobased Bouwen

Alco Otten (Alfa-college Hoogeveen) gaf in vogelvlucht de uitleg van de opbouw van de ‘Leerlijn Circulair bouwen met biobased materialen mbo/hbo’, die vrij beschikbaar wordt voor onderwijs Nederland.

• Als onderdeel van de leerlijn is een keuzedeel ‘Biobased Bouwen in de gebouwde omgeving (K 1479) goedgekeurd door S-BB. Hiervoor is al een examen ontwikkeld.
• De LLO versie van het Keuzedeel ligt ter goedkeuring voor aan het S-BB. Een certificeerbaar keuzedeel is een waardevolle aanvulling voor het bedrijfsleven.
• Ook de lerarenopleiding Bouw en Techniek bij Windesheim in Zwolle wordt aangevuld met een minor Biobased Bouwen. De nieuwe lesstof voor de lerarenopleiding vol- en deeltijd komt dit jaar beschikbaar.

Joost Lobée namens de Brabantse woningcorporaties over biobased bouwen

De Brabantse groep van dertien corporaties sloot al tijdens de boerenprotesten in 2019 een overeenkomst met boeren die vezelgewassen konden gaan verbouwen over een gegarandeerde afname voor woningisolatie en nieuw te bouwen huizen. Daarna is dit initiatief overgenomen door veel meer samenwerkende corporaties in verschillende regio’s.

De uitdaging waar Nederland mee worstelt is hoe we betaalbare, haalbare sociale huurwoningen kunnen bouwen. Door schaalvergroting van bouwen met biobased bouwmaterialen en het gewoon te doen is dit mogelijk. Hiermee worden de verschillen tussen oud-bouwen en nieuw-bouwen volgens ‘Het Nieuwe Normaal’ geminimaliseerd. We hebben daarvoor wel heel veel professionals nodig die de markt versterken.

Tip van Joost: leer omdenken.

 

Industrieel bouwen met geWOONhout vergt een veelheid aan gekwalificeerde medewerkers

Herman van Ommen, directeur van GeWOONhout (TBI) legt uit hoe het industriële bouwproces eruit ziet en wat voor soort mensen hij nodig heeft. 

GeWOONhout bouwt met auto-industrie achtige processen op dit moment 1000 modulaire en losneembare woningen voor de sociale woningbouw. Ze werken 3D-modellen uit in een proces-gestuurde productielijn wat leidt tot energiepositieve, gestandaardiseerde biobased woningen en talloze varianten en indelingen. En niet alleen laagbouw, maar zelfs tot 5-lagen hoog bouwen is mogelijk.

Dit vergt medewerkers met diverse kwalificaties.

Engineers, programmeurs, slimmeriken die nadenken over efficiëntie van modularisatie en digitalisering, inclusief Digital Twin en BCI tools. Industrialisatie zorgt voor een samensmelting van Bouw en (circulaire) Installaties.

Drempels om Biobased Bouwen op te nemen in het lesprogramma

Vervolgens gingen docenten met elkaar in gesprek over het nieuwe Keuzedeel Biobased Bouwen of de doorlopende leerlijn mbo/hbo biobased bouwen en of er drempels zijn om deze certificeerbare lesmodules te integreren in het onderwijsprogramma. Aansluitend werden enkele opgeworpen dilemma’s besproken.

Dilemma 1 | Negatieve mindset ten aanzien van het woord duurzaam/duurzaamheid.
De nationale en internationale politiek doet hier nog een schep bovenop met als gevolg dat studenten en docenten niet altijd even positief zijn over biobased bouwen.
Oplossingsrichting: Start met een klein project dat realistisch is en vooral ook tastbaar.

Dilemma 2 | Wat moet er in het huidige curriculum geschrapt worden als we biobased bouwen willen toevoegen?
Oplossingsrichting: Dit lijkt een echte teamvraag (thema studiemiddag)
Durf te experimenteren, begin in het klein met veranderen(bij jezelf, bij het team, etc.)

Dilemma 3 | Hoe wordt de zittende docent opgeleid?
Docenten hebben het druk dus ‘waar haal ik de tijd vandaag?’ is een terechte vraag.
Oplossingsrichtingen: Breng het in het docententeam. Hoe belangrijk vinden we het?
Daarnaast wordt het idee gevormd om een docententraining te ontwikkelen. Dit nemen we mee naar het Hbo/Lerarenopleiding.

Dilemma 4 | Hoe zit het met de weerbaarheidscompetentie van de student? Hij of zij moet soms tegen de stroom inroeien in de traditionele bouwwereld.

Oplossingsrichting: Leer de student zich te kunnen uiten / presenteren al dan niet met echte opdrachtgever/klant.

Een eerste stap kan zijn: deelnemen aan de SMARTCirculair Bouw OntwerpChallenge waar studenten aan opdrachten van echte opdrachtgevers werken en ze leren communiceren, presenteren, argumenteren, discussiëren, omdenken, en projectmatig samenwerken.

In opdracht van Building Balance ontwikkelt SMARTCirculair o.a. de landelijke Kennisbank en doorlopende Leerlijn Biobased Bouwen. Dat doen we samen met mbo’s en hbo’s Bouwkunde en Built Environment. De eerste contouren worden zichtbaar op NKBB.org

Building Balance | Neem Biobased Bouwen op in het lesprogramma

Link naar de presentatie op Slideshare

Meer weten?

Neem contact met ons op

Stichting SMARTCirculair

Tanja Nolten
M. 06 16342889
E. tanja@smartcirculair.com
contact page